۱۳۸۹ دی ۱۲, یکشنبه

فمنیسم چیست ؟


واژه ی فمنیسم واژه ای فرانسویست (Feminisme) که ازریشه ی لاتین آن (Femina) به معنای زن، برگرفته شده است . نخستین بار چارلز فوریه که گرایشی سوسیالیستی داشت از این واژه در قرن نوزدهم برای دفاع از حقوق زنان استفاده کرد .
 تاریخ آغاز فمنیسم را عده ای ازاوایل قرن 15 میلادی میدانند . سال 1405 که "کریستینا دوپیزان " با نوشتن کتابی به نام " شهر بانوان "پایه گذار این جنبش فکری شد .
گروهی معتقدند که جنبش در قرن 17 میلادی شکل گرفت .
گروهی دیگر تاریخ آغاز فمنیسم را اواخر قرن هجدهم و پس از انقلاب فرانسه میدانند . یکی از برجسته ترین کسانی که در این دوران به زیبایی توانست فمنیسم را مطرح کند خانم " مری ولستون کرافت " بود که کتاب " حقانیت حقوق زن " را نگاشت .
پس از انقلاب فرانسه و شکل گیری رسمی این جنبش فمنیسم دارای سه موج مهم شد .
موج اول فمنیسم درسال 1830 شکل گرفت . خانم مری ولستون کرافت با نوشتن کتاب" حقانیت حقوق زن "در سال 1792 تاثیر بسیار برجسته ای بر روی این جنبش گذارد . پس از او " جان استوارت میل " با نگارش کتاب " انقیاد زنان " در سال 1869 مهمترین تاثیر را برای بار دوم روی این جنبش گذارد .
زمینه ی اصلی این موج اندیشه ی لیبرال کلاسیک بود که برخاسته از اندیشه ی " جان لاک " بود . در این موج مهمترین هدف دستیابی زنان به گسترش حقوق مدنی و سیاسی به ویژه به دست آوردن حق رای دادن بود .
پس از به دست آوردن حق رای عملا فعالیت فمنیست ها دچار وقفه شد . چرا که دو جنگ خانمانسوز جهانی اول و دوم و پیدایش جنبشهای فاشیسم و نازیسم فعالیت های آنان را از 1920 تا 1960 دچار وفقه کرد .
موج دوم جنبش فمنیسم از سال 1960 آغاز شد . سیمون دوبوار و بتی فریدن وکیت میلت و جرمان گرییر از کسانی هستند که نقش بسیار بسزایی در ایجاد این موج دوم داشته اند . کتاب " جنس دوم " از سیمون دوبوار (1949 ) ، زن فریب خورده از بتی فریدن (1963) ، سیاست جنسی از کیت میلت (1970) و خواجه زن از جرمان گییر ( 1970 ) .
در این دوره پس از موفقیت موج اول و دستیابی زنان به حقوق سیاسی و اجتماعی برابر وقانونی شدن سقط جنین و ورود زنان به مشاغل متعدد و فمنیست ها به فکر برداشتن گام های بزرگتری چون نجات زنان از دست مردان افتادند و چنان در این دوره افراط کردند که متاسفانه دچار مشکلات بسیاری شدند . داشتن ظاهری مردانه و زمخت ، موهای کوتاه و استفاده از کت و شلوار و کفشهایی بدون پاشنه و عدم استفاده از لوازم آرایشی ظاهر یک فمنیست 1970 را شامل میشد  . در این موج زنان باور داشتند که اصلاحات حقوق از دست رفته ی زنان به صورت تدریجی امکان پذیر نیست و باید به صورت ریشه ای و انقلابی زنان را از دست مردان نجات داد . متاسفانه چنان افراط هایی در این موج صورت گرفت که این جنبش به سوی انحطاط پیش رفت . از جمله دیدگاههای موج دوم نقد ریشه ای ساختارهایی چون مرد سالاری و بیهوده دانستن ساختار ازدواج و تاکید بر مجرد ماندن و داشتن استقلال مالی و اقتصادی ، بود . 
 موج سوم فمنیسم از سال 1990 شروع شد . برخلاف موج اول که در دهه ی 60 و 70 میلادی در اوج خود به سر میبرد موج دوم دچار افراط شدیدی شد که این امر به ایجاد چند دسته گی در بین خود زنان منجر شد . به طوریکه دولتهای انگلیس و آمریکا در اوایل دهه ی 80 مجبور به دخالت شده و اعتراض خود را علنا نسبت به این جنبش نشان دادند و خواستار بازگشت ساختارهای از دست رفته ی خانوادگی شدند . 
در واقع موج سوم تعدیل افراطی و رادیکال دیدگاههای موج دوم بود . از جمله کسانی که اندیشه هایشان در شکل گیری این موج نقش بسزایی داشت میتوان از میشل فوکو و ژاک دریدا نام برد .
انواع فمنیسم : فمنیسم لیبرال - فمنیسم رادیکال - فمنیسم مارکسیستی - فمنیسم سیاه - فمنیسم سوسیالیستی - مکتب آمازون فمنیسم - فمینازی - پاپ فمنیسم - فمنیسم پسا ساختارگرا - فمنیسم پسا استعماری - فمنیسم روانکاوانه - اکوفمنیسم - پسا فمنیسم
تمامی این دسته بندیها ازنوع ایدئولوژی ، تربیت و نوع نگرش این طبقات نشات گرفته است .
دیدگاهها و نظرات مختلفی بین فمنیست های دنیا وجود دارد . اگرچه تمام فمنیست ها به رفع هرگونه تبعیض جنسیتی و مبارزه علیه هرگونه تبعیض جنسیتی معتقدند ، اما راهکارها و دید گاههای متنوعی در رابطه با این جنبش وجود دارد که باعث غنا و پیشرفت این جنبش شده است .
در پایان یادآور میشوم که هدف اصلی فمنیسم برابری حقوق زن و مرد بعنوان یک انسان و به دور از هرگونه تبعیض جنسیتی میباشد . مبارزه با نقش های از پیش تعیین شده که اجتماع برای زنان معین میکند . فمنیسم مبارزه علیه مردان نیست بلکه به دست آوردن حقوقی هم پایه ی مردان در اجتماع است .
منابع : کتاب جنس دوم از سیمون دوبوا
با سپاس بسیار از دکتر منوچهری نازنین که راهنمای من در تهیه ی این مقاله بودند

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر